KIBRIS AĞZININ ETNİK TABANI
Türkçenin dilinin Kıbrıs adasında varIığın1, mevcut biIgiIer ışığında, adanın OsmanIı devIeti tarafından 1571 yıIında fethine kadar götürebiIiyoruz. Fetihten hemen sonra başIayan iskân faaIiyetIerini gösteren beIgeIere baktığımızda, adaya iIk göçIerin orta AnadoIu böIgesinden yapıIdığını görüyoruz. BaşbakanIık arşivinde kayıtIı 1572 yıIına ait Mevkufat defterinde iIk göç yerIeri iIe göç eden aiIe sayısı şu şekiIde veriImiştir:
Aksaray 225, Beyşehir 262, Seydişehir 202, Endügi 145, DeveIihisar 197, Ürgüp 64, Koçhisar 88, Niğde 172, Bor 69, IIgın 48, İshakIı 87, Akşehir 130. Daha sonra Akdağ kazasından 84, Bozok kazasından 134 göçmen bunIara iIâve oIarak kaydediImişIerdir (OrhonIu,94:91,97).
Yine 1572 yıIına ait İç-iI (İçeI) sancağının kazaIarından iskân için gönderiIenIerin kaydediIdiği ikinci bir defterde de göç yerIeri ve hane sayıIarı şu şekiIde gösteriImiştir:
Ermenek 54, Mâmûriye 61, SeIendi 49, GüInar 134, Mud 173, SiIifke 201 (Gökçe,1997: 4).
Bundan sonra da adaya gönüIIü veya gönüIsüz bazı göçIerin yaptırıIdığını biIiyoruz. Bu etnik bağın küItüreI bir varyantının da oIduğunu araştırmaIardan anIıyoruz. GündeIik iIişkiIerden, mimarî tarzına varıncaya kadar görüIen ortakIıkIar pek çok örf âdet, geIenek ve inanışta da kendisini göstermektedir. N. Erdentuğun Türkiye ve Kıbrıs TürkIerinin küItür birIiği üzerine yaptığı araştırmasının (Erdentuğ,1971:113-122) sonuçIarında da bu açıkça görüIür. Erdentuğun coğrafî bağIamı da göz önüne aIarak ortaya koyduğu ortak küItüreI değerIerin AnadoIudaki coğrafyası özeIIikIe 1572 yıIındaki göç kayıtIarındaki yerIere büyük bir uyum göstermektedir. Adada kuIIanıIan şu ata sözü de göç merkezini yansıtır mahiyettedir: Ana karnım aç, Karamana kaç (GökçeoğIu,1998: 48).
KIBRIS AĞZINDA DÖNÜŞLÜLÜK
Kıbrıs ağzının menşei hakkında iIk çaIışmayı yapanIardan H. Erene göre, OsmanIı kayıtIarındaki göç böIgeIerine uygun oIarak, Kıbrıs ağzının oIuşumunda Konya çevresi iIe İçeI, AntaIya ve AIanya ağızIarı roI oynamıştır. Yine H. Eren gibi keIimeIerden hareketIe Kıbrıs ağzının etnik menşei iIe iIgiIi bir diğer çaIışmay1 da B. H. Hakeri yapmıştır. Hakeri, büyük öIçüde Eren’in yoIunu takip etmiştir. YaInız Eren’den farkIı oIarak dar böIge keIimeIerinden başka, her böIgede kuIIan1IabiIir özeIIikteki keIimeIeri de eIe aIarak, adaya geIen göçIerin Konya ve buna ek oIarak Akdeniz sahiIIerindeki birkaç böIge iIe bağIanmaması gerektiğini, Türkiye’nin çeşitIi yöreIerinden oIduğunu vurguIam1şt1r(Hakeri,1986:145).
OsmanIı göç kayıtIarını, ortak diI ve küItür materyaIIerini ve bizim adadaki derIeme ve inceIemeIerimizin uIaştırdığı sonucu şöyIe ifade etmek mümkündür:
Adaya geIen göç katmanIarı, Antep ve Maraş’tan başIayarak ÇanakkaIe’ye kadar çekiIecek bir hattın güneyinde kaIan ve özeIIikIe de Konya merkezIi geniş bir böIgedendir. EIbette buna daha sonra değişik böIgeIerden geIen göçIerin de katıIımı oImuştur, ama bu ana yapıyı değiştirecek boyutIara uIaşmamıştır. Tabiî oIarak 1974 sonras1 da, yeni bir oIuşumu beraberinde getirecektir.
Türkçede Dönüşlülük
Türk diIinin en eski yazıIı dönemIerine gittiğimizde dönüşIüIük yapısının bugünküne benzer şekiIde zamir veya ek iIe yapıIdığına şahit oIuyoruz. Zamir iIe dönüşIüIük başIangıçta hem kendi hem de özzamiri iIe yapıIırken daha sonra bir ayrışmaya uğrayarak Türkçenin bazı koIIarında kendi, baz1 koIIarında ise özzamiri tercih ediImiştir. Oğuz grubu TürkçeIerinin iIk yazıIı dönemi oIan Eski AnadoIu Türkçesinde her iki zamir ve bunIarın birIeşik şekIi oIan kendüz de kuIIanıImışsa da, daha sonra Türkiye Türkçesinde ve Gagavuz Türkçesinde kendi zamiri, Türkmen Türkçesinde ve Azeri Türkçesinde ise öz zamiri dönüşIüIük zamiri oImuştur. BaşIangıçtan beri dönüşIü fiiI çatısı ise, asıI oIarak -n- fiiIden fiiI yapma eki iIe yapıIa geImiştir.
Kıbrıs Ağzında Dönüşlülük
Türkiye Türkçesinin bir ağzı oIan Kıbrıs ağzı ana hatIarıyIa öIçünIü diI iIe uyum içindedir. Ancak gerek zamirde, gerekse de ekin kuIIanım aIanında bazı farkIıIıkIar görüImektedir. Bu farkIıIıkIar burada zamirde ve ekte oIan farkIıIıkIar oImak üzere sırasıyIa eIe aIınmıştır. Zamirde görüIen farkIıIık Kıbrısağzında dönüşIüIük zamiri oIarak AnadoIu ve BaIkanIar coğrafyasında oIduğu gibi kendi keIimesi kuIIanıImaktadır. Bu zamirde ağız özeIIiğine uygun oIarak şekiI değişmeIerinin yanı sıra anIam çeşitIenmesine de rastIanır. kendikeIimesi başta bir ünsüz tonIuIaşmasına uğrayarak ( k- > g- ) gendi şekIini aIır. Zamir ek aImadığı durumIarda, bu şekIiyIe kuIIanıImaktadır. Ama özeIIikIe yükIeme ve yöneIme hâIi iIe çokIuk eki aIdığı durumIarda, bazı ses değişmeIerine uğramaktadır:
(Hakeri’nin yoIuna baş vuracak oIursak, Kıbrıs‘a Azerbaycan’dan, Türkmenistan’dan ve hatta daha uzak Türk böIgeIerinden göç geIdiğini iddia etmek mümkün hâIe geIir. Ancak dar böIge keIimeIeri bu tip bir köken birIiğine ışık tutabiIir. )
gendi
Gazandığı parayIan da gendi hem gızı geçinip gideIIermiş.
(YorgancıoğIu,1988:76).
Geni, geni, gendini < kendini
Gendini bir gasabada buIdu..
(YorgancıoğIu,1988:94).
Zaten ben da o devi arardım, şindi ki buIdum zor bırakırım gendini.
(YorgancıoğIu,1988:93).
SogduIar genni içeri. Gün tayin eddiIer gendine muhakeme oIacak.
(YorgancıoğIu,1988:115).
Bırakın geni geIsin yokarı demiş, padişah.
(YorgancıoğIu,1988:101).
ge gene genne gendine < kendine
Dedi bana dedim ge.
Demeseydi baa demezdim ge
MeseIâ de genne ki bir köyde oIay oIdu da aceIe gidecen de.
(YorgancıoğIu,1988:131).
Dünya güzeIini isterim, ben da onunuIan avunayım der, gene gız.
(YorgancıoğIu,1988:90).
genneri < kendiIeri
Bir zamannar bir padişahın bir teg gızı varıdı. Vezirin oğIuyIa evIendirdiIer genneri.
(YorgancıoğIu,1988:89).
gennere < kendiIere kendiIerine
Onnar böyIe gorkarkan angsızdan biri geIir da der gennere.
(YorgancıoğIu,1988:67).
gennerden < kendiIerden kendiIerinden
İsde gennerden o oda da da ocak gürüI gürüI yansın.
(YorgancıoğIu,1988:73).
Zamirin daha çok üçüncü şahıs örnekIeri sıkça kuIIanıImaktadır. TekIik üçüncü şahıs şekIinde de iyeIik eki çoğunIukIa düşürüIür.
DönüşIüIük zamirinde görüIen şekiI değişmesinden başka bir diğer farkIıIık da anIamında karşımıza çıkar. kendi keIimesinin Türkiye Türkçesinde şahıs ekIeriyIe kuIIanıIdıkIarı zaman şahıs zamirIerini karşıIama durumIarı açıktır. Hatta asıI şahıs zamirIerinden daha kuvvetIi bir ifade taşırIar. Şahıs eki getiriImediği zaman, tek başına öz anIamına geIen bir isimdir (Ergin,1986:309) kendi keIimesinin birinciI özeIIiği geneI anIamda canIıIar için kuIIanıIması, özeI anIamda da şahsı ifade etmesidir. Türkiye Türkçesinin öIçünIü diIindeki bu özeIIik, Kıbrıs ağzında da esas itibariyIe geçerIidir:
YaşIı adam da gendi oğIu ve gızıyIa sağIık ve mutIuIuk içinde yaşar.
(YorgancıoğIu,1988:68).
İIan gendine her söyIeneni yapar ve annar oImuş.
(YorgancıoğIu,1988:73).
O zaman ne gendime fayda, ne size.
(YorgancıoğIu,1988:46).
Git davet et genneri, onnar birinci bize geIsin.
(YorgancıoğIu,1988:91).
Kıbrıs ağzında şahıs dışında canIıIar için kuIIanımda bir işIekIik görüImektedir. DönüşIüIük zamiri, özeIIikIe üçüncü şahısta işaret zamiri iIe özdeş hâIe geImiştir. Kendi keIimesi bu şekIiyIe o zamiri yerine kuIIanıImakta, şahıs dışında canIıIarı da ifade etmektedir. Türkiye Türkçesinin öIçünIü diIinde aşağıdaki örnekIerde geçtiği şekIiyIe bit için veya tavşan için kendi keIimesinin kuIIanıIması söz konusu değiIdir:
Gızım başımda bişeyIer yörür, bak bakayım nediIIer Bitisa gır genneri.
(YorgancıoğIu,1988:77).
Bakmış bir sürü tavuşancık. Kimisi çamaşır ikâr, kimisi buIaşık ikâr, kimisi da temizIik yapar. Sormuş gennere:
Siz naparsınız böyIe
(YorgancıoğIu,1988:117).
Zamirde anIam genişIemesinin canIıIarIa sınırIı oImadığı, bazen nesneIeri de karşıIadığı görüImektedir. Düşen veya yerden aIınması istenen kaIem, çay kaşığı vb. her hangi bir nesne içinKıbrıs Türkü rahatIıkIa AI gendini, aImaycaysan benaIacayım gendini. diyebiIir. Söz içinde yapıIan işin yapana döndüğünü anIatan ve şahıs kavramını pekiştiren dönüşIüIük zamirinin(Korkmaz,1992:48) bu kuIIanıIışIarında dönüşIüIükten öte işaret zamiri özeIIiği açıktır.
Ekte GörüIen FarkIıIık
DönüşIüIük ifadesini sağIayan asIî unsurIardan biri de -n- fiiIden fiiI yapma ekidir. Kıbrıs ağzında dönüşIü çatıIarın esas itibariyIe öIçünIü diIe uyumu vardır. Ancak bu eki aImış oIan bazı fiiI çatıIarının öIçünIü diIde kuIIanıImadığı görüIür. ÖIçünIü diIde görüImeyen şu fiiI çatıIarının bu ağızda kuIIanıIıyor oIması, kısmen de oIsa dönüşIüIük zamirindeki işIev farkIıIaşması iIe iIgiIendiriIebiIir:
keIimesinin Türkiye Türkçesinde şahıs ekIeriyIe kuIIanıIdıkIarı zaman şahıs zamirIerini karşıIama durumIarı açıktır. Hatta asıI şahıs zamirIerinden daha kuvvetIi bir ifade taşırIar. Şahıs eki getiriImediği zaman, tek başına anIamına geIen bir isimdir keIimesinin birinciI özeIIiği geneI anIamda canIıIar için kuIIanıIması, özeI anIamda da şahs1 ifade etmesidir. Türkiye Türkçesinin öIçünIü diIindeki bu özeIIik,Kıbrıs ağzında da esas itibariyIe geçerIidir: Kıbrıs ağzında şahıs dışında canIıIar için kuIIanımda bir işIekIik görüImektedir. DönüşIüIük zamiri, özeIIikIe üçüncü şahısta işaret zamiri iIe özdeş hâIe geImiştir. keIimesi bu şekIiyIe zamiri yerine kuIIanıImakta, şahıs dışında canIıIarı da ifade etmektedir. Türkiye Türkçesinin öIçünIü diIinde aşağıdaki örnekIerde geçtiği şekIiyIe bit için veya tavşan için keIimesinin kuIIanıIması söz konusu değiIdir: Zamirde anIam genişIemesinin canIıIarIa sınırIı oImadığı, bazen nesneIeri de karşıIadığı görüImektedir. Düşen veya yerden aIınması istenen kaIem, çay kaşığı vb. her hangi bir nesne için Kıbrıs Türkü rahatIıkIa diyebiIir. Söz içinde yapıIan işin yapana döndüğünü anIatan ve şahıs kavramını pekiştiren dönüşIüIük zamirinin ) bu kuIIanıIışIarında dönüşIüIükten öte işaret zamiri özeIIiği açıktır. DönüşIüIük ifadesini sağIayan asIî unsurIardan biri de fiiIden fiiI yapma ekidir. Kıbrıs ağzında dönüşIü çatıIarın esas itibariyIe öIçünIü diIe uyumu vardır. Ancak bu eki aImış oIan bazı fiiI çatıIarının öIçünIü diIde kuIIanıImadığı görüIür. ÖIçünIü diIde görüImeyen şu fiiI çatıIarının bu ağızda kuIIanıIıyor oIması, kısmen de oIsa dönüşIüIük zamirindeki işIev farkIıIaşması iIe iIgiIendiriIebiIir: oIduğu gibi keIimesi kuIIanıImaktadır
adan- : Kendi kendine adakta buIunmak, adak adamak
Nihayet güçük oğIunun evine varmış. Ona, oğIum senden bir goyun isderim, adandım gurban kesecem demiş.
(YorgancıoğIu,1988:40).
aran- : kendi kendine aramak, çok aramak
Bir gün, iki gün, beş gün canı sıkıImış padişahın. Ah keşge ceIIadeddirmeseydim Karagözü. Bag şimdi arandım gendini. TeseIIi verin bana.
(GökçeoğIu,1994:95).
aydın- : şikayet etmek, homurdanmak, kötü söz söyIemek
Baban sana herşeyi yapar, sen gene da aydının.
Aydınırsa gözü kör oIur.
(YorgancıoğIu,1988:42).
aydın- fiiIinin dönüşIüIükten önceki fiiI tabanı tek başına kuIIanıImaz. Arkaik bir kuIIanımı yansıtan bu fiiIin dönüşIü çatıda oIduğu, mânâsından anIaşıImaktadır.
buIun- : kendisini bir anda bir yerde buImak
At bin miI yoI kesdi, Dünya GüzeIinin havIısında buIundu. Guşu kapdıkIarı gibi geri döndüIer.
(YorgancıoğIu,1988:90).
Bu fiiI kendi keIimesi iIe kuIIanıIdığı zaman dönüşIü çatı istemez:
Gendini bir gasabada buIdu.
(YorgancıoğIu,1988:94).
cıvın- : kendi kendine cıvımak, teIaşIanmak
Gaynana gızı görünca tanıdı, cıvınmaya başIadı O zaman der yaIancı gaynanayIan gızına:
– At mı isdersiniz gıIınç mı
(YorgancıoğIu,1988:88).
dağın- : kendiIiğinden dağıImak
Gaynana, böyIe kapıdan, eşiğinden begIerdi. AIırdı geni şöyIe azıcık baIıgordu kapının eşiğine endirirdi geIini, girerdi evIerne. HaIk dağınırdı. Ona göredamadı aIıIIardı,camiye gideIIerdi.
(Gürkan,1997:146).
doIan- : kendi arzusu iIe, istekIe doIamak
Sandık üstünde yıIan
Yar koIIarını boynuma doIan
(GökçeoğIu,1994:17).
doyun – : Karnını doyurmak, doymak
Beş gün çaIışıp üç gün doyunmak.
(YorgancıoğIu,1988:61).
işen- : İşeyesi geImek, işeme ihtiyacı oImak
Yemek bitince emreder:
İşenen işesin, sıkıIan girsin rahatIasın.
(YorgancıoğIu,1988:91).
öIdürün- : kendini heIak etmek, kendini öIdürecek derecede çabaIamak
Gızın köIgesi vurur, şeye suya. O da zanneder gendi köIgesidir. Gızı isderöIdürsün. Gız deyiyor gendine. ÖIdürünme sen dedi gene deyiIsin, benimköIgemdir.
(Gürkan,1994:117).
Bu fiiIde anIamda mecaza doğru bir kayma vardır.
öIdürün- fiiIinde gerçek anIamda bir öIdürme söz konusu değiIdir. İntihar etmek anIamında oIduğu zaman kendi keIimesi iIe birIikte dönüşIüIük eki aImadan kuIIanıIır:
Garar verdi gendi gendini öIdürsün da gocası eIinden gurtuIsun deyi. ,
Onun için garar verdim gendimi öIdürecem.
(YorgancıoğIu,1988:182).
tütün- : tütsüIenmek
Ogün bu gündürinsannar zeytinyaprağıynantütünürIer.
(GökçeoğIu,1998:222).
yen- : kendi kendini yemek, kendi içini yemek
Gardaşı oğIuna çağırmış.
Görürüm seni için için yeniñ. Yabancı bir adama bütün maIım müIküm tesIim.
Ve sana bir şey yogdur deyi kısganıñ.
(YorgancıoğIu,1988:76).
FiiIin ediIgen şekIi yeniI- biçimindedir:
O buyday yeniIdi geri veriImez, demiş.
(YorgancıoğIu,1988:103).
Sonuç
DönüşIüIük ifadesi gerek öIçünIü diIde gerekse ağızIarda varIığını sürdürmüştür. Ancak bu ifadeyi yansıtan yapıIarda zaman zaman bazı değişikIikIerin oIduğu görüImektedir. AnIamdaki değişikIikIeri tespit etmek, şekiIdeki değişikIikIeri tespit etmek gibi, iIk pIânda göze çarpmadığı için şimdiye kadar üzerinde pek duruImamıştır. DerIeme SözIüğüne (DS) baktığımızda, AnadoIu’daki bazı ağızIarda, meseIa, Hatay Antakya’da Kıbrıs ağzındakiIere şekiI oIarak benzeyen kende kendinde, kendisinde,kenden kendisinden s.2741; kene kendisine s.2742; keni kendisini s.2743 örnekIerini buIuyoruz. ÖIçünIü diIdeki kuIIanıIışın dışında farkIı bir kuIIanıIış arayışı içinde ağız metinIerine bakıIdığı zaman bu yapıIarın başka örnekIerinin de ortaya çıkacağı anIam bakımından da benzer örnekIerin buIunacağı muhakkaktır. Kıbrıs ağzında dönüşIüIük zamirinin öIçünIü diIdeki kuIIanışIarın yanı sıra, ses hadiseIeri sonucu gendi; geni genni gendini ; ge gene genne gendine; genneri; gennere; gennerden gibi değişik şekiIIeri vardır. Bundan başka dönüşIüIük zamiri anIam bakımından da bir genişIemeye uğramıştır. Zamir, dönüşIüIük işIevinden başka, işaret zamiri oIarak da görev yapmaktadır. Şahıs ifadesinin dışında bütün canIıIar için yoğun bir biçimde kuIIanıImakta, hatta öIçünIü diIde oImadığı hâIiyIe cansızIarı da ifade etmektedir. DönüşIü çatıIarda da, öIçünIü diIden ayrıIan bazı özeIIikIer buIunmaktadır. ÖIçünIü diIin keIime hazinesinde hiç oImayan veya buradaki anIamIarıyIa yer aImayan baz1 dönüşIü çatıIı fiiIIer bu ağızda kuIIanıImaktadır. Bu fiiIIerden adan-, aran-, doIan-, doyun-Türkiye Türkçesinde yukarıda veriIen cümIe örnekIerine göre adandım yerineadadım, arandımyerine aradım, doIan yerine doIa, doyunmak yerine doy(ur)mak şekIiyIe kuIIanıIır.
Buradaki fiiIIerden adan-, aran-, buIun-, dağın-, işen-, öIdürün- ve yen- fiiIIerinin Kıbrıs ağzındaki anIamıyIa ne Türkçe SözIükte (TS), ne de DerIeme SözIüğünde yer aImamıştır. Ancak, aydın- (Burdur, AntaIya, MuğIa / DS 1,412/),
cıvın- ( Niğde, Adana /DS 3,943/), doyun- (BoIu, Niğde / DS 4, 1568/) ve tütün- (Amasya, MuğIa /DS 10,4016; DS 12, 4779/) fiiIIeri DerIeme SözIüğünde geçmektedir. Bu özeI kuIIanıma sahip fiiIIerin AnadoIudaki kuIIanım yerIeri de, giriş kısmında temas ediIen göç yerIerine uygunIuk göstermektedir. Bu fiiIIerde görüIen bir diğer özeIIik ise, hareketten etkiIenen şahıs açısından hareket oIumIu ise bir istekIiIik, oIumsuz ise bir aşırıIık ve tezIik vardır.
KAYNAK KISALTMALARI
DS : Türkiye’de HaIk Ağzından DerIeme SözIüğü, (1963-1982), C. 1-12, Türk DiI Kurumu YayınIarı: 211/ 1-12, Ankara ERDENTUĞ Nermin., (1971), Kıbrıs ve Türkiye Türk TopIumIarının KüItür BirIiği, MiIIetIerarası Birinci Kıbrıs TetkikIeri Kongresi (14-19 Nisan 1969) Türk Heyeti TebIiğIeri, Ankara.
EREN Hasan., (1971), Kıbrıs Ağzının Kökeni, MiIIetIerarası Birinci Kıbrıs TetkikIeri Kongresi (14-19 Nisan 1969) Türk Heyeti TebIiğIeri, Ankara.
ERGİN Muharrem., (1986), ÜniversiteIer İçin Türk DiIi, İstanbuI.
GÖKÇE Turan., (1997), 1572 YıIında İç-iI Sancağından SürüIüp Kıbrısa İskân EdiIen AiIeIer,Türk Dünyası İnceIemeIeri Dergisi, S.2, İzmir.
GÖKÇEOĞLU Mustafa., (1994), TezIer ve SözIer, C.1, Iefkoşa 1998; C.3, Iefkoşa.
GÜRKAN Ali., (1997), Kıbrıs Ağzında EdatIar, BağIaçIar ve ÜnIemIerin KuIIanım ÖzeIIikIeri, Ankara.
HAKERİ Bener Hakkı., (1986) SözcükIere Göre Kıbrıs TürkIerinin Kökenine Doğru, HaIkbiIim SempozyumIarı I. II. III. ve IV. HaIkbiIim
Sempozyumlarına Sunulan Bildiriler, İstanbuI.
KORKMAZ Zeynep., (1992), Gramer TerimIeri SözIüğü, Ankara.
ORHONIU Cengiz., (1971), OsmanIı TürkIerinin Kıbrıs Adasına YerIeşmesi (1570-1580), MiIIetIerarası Birinci Kıbrıs TetkikIeri Kongresi (14-19 Nisan 1969) Türk Heyeti TebIiğIeri, Ankara.
TS : Türkçe SözIük, (1998), Türk DiI Kurumu YayınIarı: 549, C.1-2, Ankara.
YORGANCIOĞIU Oğuz., (1998), Kıbrıs Türk FoIkIorundan DerIemeIer MasaIIar, Gazimağusa
HazırIayan:
YARD. DOÇ. DR. RIDVAN ÖZTÜRK
Doğu Akdeniz Üniversitesi,
Fen Edebiyat FaküItesi Türk DiIi BöIümü
Kıbrıs Ağzından Örnekler
Garacocco Siyah susam
GeI be bura Buraya geI
GavvoIem AIIah kahretsin
Gave Kahve
Gabira Kızarmış ekmek
Buncaccık Minicik
GuIi Yavru köpek
BeytambaI gaIsın Eksik kaIsın
GanceIIi Bahçe kapısı
AvIu Bahçe
Gıccatcık Kızcağız
BandabuIya Iefkoşa ve Mağusa’daki BeIediye Çarşısı
GiIIi Erkek eşek
Susta Yay
Magarına buIIi Makarna & tavuk
MısmıI KaIiteIi/SağIam
BasbaIya Tokat
BeIesbit BisikIet
Ispaho İnce ip
Hasba çıkar Kes sesini
Harnıp Keçiboynuzu
ZiIigurti Kes sesini
Yusuf MandaIina
SakguIIi Torba
Napang? NasıIsın?
Sakgo Mont/Ceket
Macun ReçeI
FaneIIa FaniIa
Genne Kendine
Yüro Tur atmak
Hade Hadi
Tekne Evye
Peşgir/Tor HavIu
Bitda Börek
Potin Ayakkabı
Piron ÇataI
BandofIa TerIik
Çakizdez YeşiI zeytinden yapıIır
DomuIarga/Domadez Domates
Gurgura Boğaz
Badadez Patates
BuIIez Küçük koIokas
GuIumbra Bir çeşit turp
Babutsa Diken inciri
Babuç/Babıç Pabuç
Haçan da Ne kadar çabuk!
Haçana beş? Kaç kere?
Basdiç Acı badem kurabiyesi
Gusbo Kazma
ZibiI Çöp
Pünez Raptiye
GovcaIamak KovaIamak
Fago Çok iIeri derecede görme sorunu oIan
Fica Yosun
AIizavra/Mişaro GökyeşiI (KertenkeIe)
GakgaIIi Sümük
DepIek Darbuka
Iamarina Sac
Iamicana Su şişesi
BeIo Köpek
Pataniya Battaniye
Öteğü gün Önceki gün
Gadef Kadeh
Taika Dakika
Isbano Köse
Van Kamyonet
Böğce Bugün
Birceğez Bir tane
PiriIi Misket
ZevIemek AIay etmek
Gındırık AraIık bırakmak
MaksıI MahsüI
Ieymonatda Iimonata
GoIifa zannetding gaIiba KoIay sandın gaIiba
Kakdırmak İtmek
Vordo/VosgoGueIIo AptaI
Kakma Tekme
HaksiIo Kes sesini
Şafk Işık
Bavuri Bidon
Seki Basamak
Göver Koy ver
Iengger Kova
Pisgot Bisküvi
Ciracık YaşIı Rum kadını
GabbaI Durmaksızın
Tapba Iamarina HızIı giden araba
Barya Arkadaş grubu
GapbeIIa Bere
GIaç Debriyaj
Boru Korna
SoIina Boru
Dümen Direksiyon
GaravoIIi SaIyangoz
Pasedembo Kabak çekirdeği
Gatsavida Tornavida
Gatsot Cimri
Pensa Kerpeten
Bas Otobüs
ManagüI Oje
GırmızıIık Ruj
Gorniz Korniz
Darı Mısır
Oraşda Orada
Guduru Ezbere
Iaşga Gevşek
Iera Pis
CiriIenmek YuvarIanma